Nazwiska delegatów na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu w 1918 roku
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
The subject of the article are names of delegates to the Polish District Parliament in Poznan in 1918. The authors undertook an anthroponomastic analysis which allowed to classify surnames on the basis of their motivation and etymology. The influence of German spelling on Polish names and manifestations of Polish spelling of surnames after Poland regained independence were also discussed. The analysis is preceded by comments on the history of Polish surnames. Particular attention was also paid to female names, because in 1918 women obtained full electoral rights and could become delegates to the Parliament.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor, zgłaszając tekst do redakcji czasopisma „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica”, zaświadcza, iż jest on rezultatem wyłącznie jego własnej twórczości, że treść artykułu nie była dotychczas publikowana oraz że utwór nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utworu (lub jego jakiejkolwiek części) nie zostały pominięte. Po podpisaniu umowy prawa majątkowe do opublikowanych materiałów zostają przeniesione na Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.
Rocznik „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” to czasopismo o otwartym dostępie, a cała jego zawartość jest udostępniana bezpłatnie dla użytkowników i instytucji na zasadach licencji Creative Commons CC-BY-NC-ND 4.0 (uznanie autorstwa, użycie niekomercyjne, bez utworów zależnych). Na podstawie tej licencji autorzy zgadzają się, że ich prace mogą być zgodnie z prawem ponownie wykorzystywane do jakichkolwiek celów, za wyjątkiem celów komercyjnych, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody ze strony autora lub wydawcy. Każdy może prace te czytać, pobierać, kopiować, drukować, rozpowszechniać oraz przetwarzać, pod warunkiem poprawnego oznaczenia autorstwa oraz oryginalnego miejsca publikacji. Publikowanych tekstów nie można wykorzystywać do tworzenia utworów zależnych (np. do tłumaczenia ich i publikowania w innym języku bez zgody wydawcy). Jest to zgodne z definicją otwartego dostępu BOAI (Budapest Open Access Initiative) „Studia Linguistica”nie pobiera opłat za składanie artykułów ani ich przetwarzanie.
Autor, przesyłając artykuł do redakcji „Studia Linguistica”, bezwględnie zgadza się z poniższymi punktami:
-
Oświadczam, że jestem Autorem lub Współautorem nadesłanego tekstu. Przesłany tekst nie był nigdzie publikowany, jest całkowicie oryginalny i nie narusza w żadnym stopniu praw autorskich ani praw pokrewnych innych osób, jak również innych praw osób trzecich, a także, że niczyje prawa do utwory nie zostały pominięte.
-
Oświadczam, że nadesłany tekst nie został złożony do recenzji lub/i publikacji w innym czasopiśmie.
-
Przyjmuję do wiadomości, że Autor ponosi pełną odpowiedzialność za każdy przypadek plagiatu, niezależnie od tego, czy został on wykryty podczas procesu recenzji, czy po publikacji w „Studia Linguistica”.
-
Oświadczam, że ponoszę pełną odpowiedzialność finansową i prawną za wszelkie roszczenia związane z utworem.
-
Potwierdzam uznanie wszystkich źródeł danych wykorzystanych i cytowanych w badaniach.
-
Potwierdzam, że artykuł został wykonany z należytą starannością zgodnie ze standardami edytorskimi „Studia Linguistica”.
Bibliografia
ROZWIĄZANIE SKRÓTÓW
Google Scholar
AntrP – Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku. Wybór artykułów hasłowych oraz wykazy nazwisk wraz z chronologią i geografią, red. A. Cieślikowa, H. Górny, K. Skowronek, t. 1–6, Kraków 2007–2016.
Google Scholar
DFN – Duden – Familiennamen. Herkunft und Bedeutung von 20 000 Nachnamen, bearb. von R. und V. Kohlheim, Mannheim–Leipzig–Wien–Zürich 2005.
Google Scholar
Dziennik – Dziennik Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu, w grudniu 1918, wyd. Drukarnia św. Wojciecha, Poznań 1918, [on‑line:] Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/35689/edition/52799/content (dostęp 11.03.2023).
Google Scholar
NAp – Słownik etymologiczno‑motywacyjny staropolskich nazw osobowych, część 1: Odapelatywne nazwy miejscowe, oprac. A. Cieślikowa przy współudziale J. Szymowej i K. Rymuta, Kraków 2000.
Google Scholar
NCh – Słownik etymologiczno‑motywacyjny staropolskich nazw osobowych, część 2: Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego, oprac. M. Malec, Kraków 1995.
Google Scholar
NG – Słownik etymologiczno‑motywacyjny staropolskich nazw osobowych, część 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, oprac. Z. Klimek, Kraków 1997.
Google Scholar
NH – Słownik etymologiczno‑motywacyjny staropolskich nazw osobowych, część 6: Nazwy heraldyczne, oprac. M. Bobowska‑Kowalska, Kraków 1995.
Google Scholar
NOdm – Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, część 3: Odmiejscowe nazwy osobowe, oprac. Z. Kaleta przy współudziale E. Supranowicz, J. Szymowej, Kraków 1997.
Google Scholar
NmPol – Nazwy miejscowe Polski. Historia, pochodzenie, zmiany, red. K. Rymut, B. Czopek‑Kopciuch, U. Bijak, t. 1–14, Kraków 1996–2017.
Google Scholar
SNmP – Słownik nazwisk mieszkańców Poznania XVI–XVIII wieku, t. 1, oprac. I. Sarnowska‑Giefing, Poznań 2011; t. 2, oprac. I. Sarnowska‑Giefing, A. Kołodziejczyk‑Trawińska, A. Kulupa, M. Graf, E. Nowak‑Pasterska, Poznań 2014.
Google Scholar
SNW – Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych, red. K. Rymut, t. I–X, Kraków 1992–1994.
Google Scholar
SSNO – Słownik staropolskich nazw osobowych, red. W. Taszycki, t. I–VI, Wrocław 1965–1983, Suplement t. VII, opr. pod kier. M. Malec, Wrocław 1984–1987.
Google Scholar
SWil – Słownik języka polskiego, oprac. A. Zdanowicz, M.B. Szyszka, J. Filipowicz, W. Tomaszewicz, F. Czepieliński, W. Korotyński, t. I–II, Wilno 1861, https://eswil.ijp.pan.pl/index.php (dostęp 15.03.2022).
Google Scholar
BIBLIOGRAFIA
Google Scholar
Bubak J., 1986, Proces kształtowania się polskiego nazwiska mieszczańskiego i chłopskiego, Kraków.
Google Scholar
Bystroń J.S., 1936, Nazwiska polskie, Lwów–Warszawa.
Google Scholar
Czachorowska M., 1998, System antroponimiczny w wielkopolskich rotach sądowych, Bydgoszcz.
Google Scholar
Dziennik Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu w grudniu 1918, wyd. A. Gulczyński, Poznań 2018.
Google Scholar
Grzybowski S., 1957, Nazwisko jako element identyfikacji w dawnym prawie polskim, „Onomastica”, z. 3, s. 485–514.
Google Scholar
Gulczyński A., 2003, Zmiana nazwiska w polskim prawie administracyjnym, „Czasopismo Prawno‑Historyczne”, nr 55, z. 1, s. 99–148.
Google Scholar
Jaracz M., 2001, Nazwiska mieszkańców Kalisza od XVI do XVIII wieku, Bydgoszcz.
Google Scholar
Kaleta Z., 1998, Nazwisko w kulturze polskiej, Warszawa.
Google Scholar
Klemensiewicz Z., 1999, Historia języka polskiego, Warszawa.
Google Scholar
Konic H., 1924, Prawo osobowe, cz. I, Warszawa.
Google Scholar
Kopczyńska I., 2018, Poznanianki na Polskim Sejmie Dzielnicowym. „Przegląd Wielkopolski”, z. 3, s. 16–23.
Google Scholar
Kowalik‑Kaleta Z., 2007, Historia nazwisk polskich na tle społecznym i obyczajowym (XII–XV w.), t. 1, Warszawa.
Google Scholar
Lech D., 2004, Nazwy osobowe dziewiętnastowiecznych mieszkańców Opola (ze słownikiem etymologicznym nazwisk), Opole.
Google Scholar
Niewiadomska‑Cudak M., 2013, Walka o prawa wyborcze kobiet w Polsce, „Pedagogika Rodziny”, z. 3/1, s. 55–64.
Google Scholar
Nowak‑Pasterska E., 2020, Antroponimia złotników poznańskich XVI–XVIII wieku. Studium onomastyczno‑kulturowe, Poznań.
Google Scholar
Rudnicka‑Fira E., 2004, Antroponimia Krakowa od XVI do XVIII wieku. Proces kształtowania się nazwiska, Katowice.
Google Scholar
Rymut K., 2005, Nazwiska, [w:] Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska‑Feleszko, Kraków, s. 143–160.
Google Scholar
Sieradzki A., 2013, Poznańskie derywaty nazwiskowe XVI–XVIII wieku, Poznań.
Google Scholar
Słownik etymologiczno‑motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 7: Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii, red. A. Cieślikowa, Kraków 2002.
Google Scholar
Taszycki W., 1924, Polskie nazwy osobowe, Kraków; przedruk w: tegoż, Rozprawy i studia polonistyczne, t. IV, Wrocław 1968, s. 21–40.
Google Scholar
Trepka W.N., 1963, Liber generationis plebeanorum (Liber chamorum), red. W. Dworzaczek, Wrocław.
Google Scholar
Woźniak E., 2016, Socjolingwistyczne aspekty zmiany nazwisk w okresie dwudziestolecia, „Onomastica” LX, s. 119–135.
Google Scholar
Woźniak E., Zarębski R., 2016, Pomiędzy rutyną a inwencją. O urzędowych wyborach nazwisk w dwudziestoleciu międzywojennym, „Roczniki Humanistyczne”, z. 6, s. 103–116.
Google Scholar
Woźniak E., Zarębski R., 2018, Stereotyp nazwiska polskiego w dwudziestoleciu międzywojennym, „Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze”, s. 425–436.
Google Scholar
Wójtewicz A., 2017, Kobiety w przestrzeni dziewiętnastowiecznego społeczeństwa. Rekapitulacja, „Litterraria Copernicana”, nr 2 (22), s. 103–118.
Google Scholar
Wyder G., 2017, Wielkopolskie działaczki w ruchu narodowo‑demokratycznym na terenie Poznańskiego na przełomie XIX i XX wieku. Szkic do działalności politycznej kobiet, „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych”, nr 1 (2), s. 48–72.
Google Scholar
ŹRÓDŁA INTERNETOWE
Google Scholar
Dziennik Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu, w grudniu 1918, Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/35689/edition/52799/content (dostęp 11.03.2023).
Google Scholar
Zbiór praw sądowych na mocy konstytucji roku 1776 przez J.W. Andrzeja Zamoyskiego koronnego ułożony, Warszawa 1778, https://books.google.pl/books?id=CDZNAAAAcAAJ (dostęp 15.03.2023).
Google Scholar
Ustawa z dnia 24 października 1919 r. w przedmiocie zmiany nazwisk, Dziennik Ustaw. Poz. 478, nr 88, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19190880478 (dostęp 15.03.2023).
Google Scholar
Ustawa z dnia 1 lipca 1926 r. o aktach urodzenia dzieci nieznanych rodziców na obszarze byłego zaboru rosyjskiego, Dziennik Ustaw. Poz. 413, nr 72, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19260720413 (dostęp 22.06.2023).
Google Scholar