Północnokresowe i białoruskie nazwy jałowca na tle słowiańskim

Main Article Content

Leszek Bednarczuk

Abstrakt

The Polish-wide word jałowiec (Juniperus communis) in the Polish language of the north- eastern borderlands exists (already since Adam Mickiewicz’s times) as the variant jadłowiec, and in the present Wilno dialects also as the forms jodłowiec, ja/edleniec as well as a number of other forms. Among the aforementioned forms the variants which feature -d- are a result of Polish-Belarusian contact, due to which the Belarusian jadło  ec arose from the native jało  ec as a hypercorrect form through adideation to the Polish jodła, and jadleńec arose from the native jaleńec according to this pattern. The forms with -d- which emerged in this manner were borrowed by the regional Polish language from Belarusian as jadłowiec and the less frequent jadleniec. The article also explains the names of the juniper in other Slavic languages. The majority of them originally referred to shrubs of coniferous trees (fir, spruce, pine).

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Bednarczuk, L. (2015) „Północnokresowe i białoruskie nazwy jałowca na tle słowiańskim”, ANNALES UNIVERSITATIS PAEDAGOGICAE CRACOVIENSIS. STUDIA LINGUISTICA, (10). Dostępne na: https://studialinguistica.up.krakow.pl/article/view/5141 (Udostępniono: 29 marzec 2024).
Dział
Artykuły naukowe

Bibliografia

Babik Z., 2008, Pojednanie z lasem. W stulecie „argumentu florystycznego” w slawistycznych badaniach etnogenetycznych (1908–2008), Kraków.
Google Scholar

Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
Google Scholar

Brückner A., 1927, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
Google Scholar

Budziszewka W., 1965, Słowiańskie słownictwo dotyczące przyrody żywej, Wrocław.
Google Scholar

Budziszewska W., 1974, O słowiańskiej nazwie modrzewia ‘Larix’, „Rocznik Slawistyczny”, t. XXXV, s. 21–23.
Google Scholar

Czernych P., 1999, Istoriko-etimołogiczeskij słowar sowriemennogo russkogo jazyka, t. I–II, Moskwa.
Google Scholar

ESSJ – Etimołogiczeskij słowar slawjanskich jazykow, Moskwa 1974 i n. Janyszkowa I., 2000, Otrażenije żyzni i predstawlenij Slawjan w nazwanijach możżewielnika, „Studia Etymologica Brunensia”, t. I, s. 57–66.
Google Scholar

Kielak O., 2015, Etymologia i językowo-kulturowy obraz jałowca i kaliny, „LingVaria”, t. 1 (19), s. 181–193.
Google Scholar

Koniusz E., 2001, Polszczyzna z historycznej Litwy w „Słowniku gwar polskich” Jana Karłowicza, Kielce.
Google Scholar

LABNH – Linhwistyczny atłas biełaruskich narodnych haworak, t. I: Raslinny i żywjolny swiet: karta 146 jadłoec, Minsk 1993.
Google Scholar

Moszyński K., 1957, Pierwotny zasiąg języka prasłowiańskiego, Wrocław.
Google Scholar

Nitsch K., 1931, Jodła, świerk, smrek, „Lud Słowiański”, t. III, nr 2, A, s. 206–222.
Google Scholar

OLA – Obszczesławjanskij lingwisticzeskij atłas, t. III: Rastitel’nyj mir: karta 394 Juniperus communis, Minsk 1988.
Google Scholar

Rembiszewska D.K., 2007, Słownik dialektu knyszyńskiego Czesława Kudzinowskiego, Łomża.
Google Scholar

Rieger J. (red.), 2006, Słownictwo polszczyzny gwarowej na Litwie, Warszawa.
Google Scholar

Rieger J. (red.), 2014, Słownictwo polszczyzny gwarowej na Brasławszczyźnie, Warszawa.
Google Scholar

SEK – W. Boryś, H. Popowska-Taborska, Słownik etymologiczny kaszubszczyzny, t. I–VI, Warszawa 1994–2010.
Google Scholar

SGPKarł – J. Karłowicz, Słownik gwar polskich, t. I–VI, Kraków 1900–1911.
Google Scholar

SJPWil – Słownik języka polskiego (tzw. wileński), t. I–II, Wilno 1861.
Google Scholar

Sławski F., 1952–1982, Słownik etymologiczny języka polskiego, t. I–VI, Kraków.
Google Scholar

Spólnik A., 1990, Nazwy polskich roślin do XVIII wieku, Wrocław.
Google Scholar

SPS – Słownik prasłowiański, Kraków 1974 i n. Tyszkiewicz K., 1871, Wilia i jej brzegi, Drezno.
Google Scholar

Wajda-Adamczykowa L., 1984, Polskie nazwy modrzewia ‘Larix’, [w:] Dialektologia, ono- mastyka, stylistyka, red. M. Zarębina, Kraków, s. 31–47.
Google Scholar

Wajda-Adamczykowa L., 1989, Polskie nazwy drzew, Wrocław.
Google Scholar

Zdaniukiewcz A.A., 1972, Gwara Łopatowszczyzny, Wrocław.
Google Scholar