Imię teoforyczne Józef w strukturach antroponimicznych i toponimicznych Polski

Main Article Content

Halszka Górny
https://orcid.org/0000-0002-2440-4697

Abstrakt

The article presents the productivity of the name Józef and its variants in the creation of Polish personal and place names in the historical perspective, taking into account the frequency and geographical location of such names. In the surnames derived from the name Józef, known from the Middle Ages and later sources, various adaptations of the name have been recorded, including graphic and phonetic variants, dialectal and East Slavonic realisations. Most of the toponyms derived from the afore-mentioned name were more recently created in the 19th century. Among the names, toponyms with the suffixes: -ów, -owo, and -in dominate. Some place names have a commemorative genesis. The surnames and place names discussed in the article occur in various regions of the country, but the largest turnout is in the Mazowieckie, Łódzkie, Wielkopolskie and Lubelskie provinces.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Górny, H. (2019) „Imię teoforyczne Józef w strukturach antroponimicznych i toponimicznych Polski”, ANNALES UNIVERSITATIS PAEDAGOGICAE CRACOVIENSIS. STUDIA LINGUISTICA, (14), s. 46–57. doi: 10.24917/20831765.14.4.
Dział
Artykuły naukowe

Bibliografia

Abramowicz Z., 2016, Imiona starotestamentowe w kulturze podlaskich Żydów i chrześcijan, „Onomastica” LX, s. 69–89.
Google Scholar

Abramowicz Z., Citko L., Dacewicz L., 1997, Słownik historycznych nazw osobowych Białostocczyzny (XV–XVII w.), t. I A–O, Białystok.
Google Scholar

Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku, 2009, 2011, red. A. Cieślikowa przy współpracy K. Skowronek, t. II, III, Kraków.
Google Scholar

Bąk P., 1995, Typy nazwisk i przezwisk odimiennych w ziemi piotrkowskiej, „Acta Universitatis Lodzensis. Folia Linguistica” XXXIV, s. 5–28.
Google Scholar

Bijak U., 2001, Imię Kazimierz i jego derywaty w toponimii polskiej, [w:] Toponimia i oronimia, red. A. Cieślikowa, B. Czopek-Kopciuch, Kraków, s. 125–135.
Google Scholar

Bubak J., 1983, Geneza nazwisk polskich równych imionom, [w:] Warsztat współczesnego onomasty, red. D. Kopertowska, Kielce, s. 19–29.
Google Scholar

Bubak J., 1993, Księga naszych imion, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Google Scholar

Czopek-Kopciuch B., 2011, Geographical Names Deriving from Saints’ Names (Patrocina) in Poland, „Onomastica Uralica” VIII, s. 227–245.
Google Scholar

Czopek-Kopciuch B., 2017, Imię Maria w polskiej ojkonimii, „Onomastica” LXI /2, s. 43–51.
Google Scholar

Dacewicz L., 1996, Nazwiska białostoczan pochodne od imion, „Białostocczyzna” nr 1 (41), s. 48–51.
Google Scholar

Dacewicz L., 2001, Antroponimia Białegostoku w XVII–XVIII wieku, Białystok.
Google Scholar

Fros H. SJ, Sowa F., 1998, Księga imion i świętych, t. III (H–Ł), Kraków.
Google Scholar

Górnowicz H., 1992, Słownik nazwisk mieszkańców Powiśla, Gdańsk.
Google Scholar

Górny H., 2004, Nazwiska mieszkańców wybranych miejscowości dawnej ziemi sanockiej w świetle interferencji etniczno-językowej (XV–XIX w.), Rzeszów.
Google Scholar

Górny H., 2017a, Słowiańskie imiona dwuczłonowe zachowane w najstarszych polskich toponimach (rekonesans), „Onomastica” LXI/1, s. 255–264.
Google Scholar

Górny H., 2017b, Imię Cz(ś)cibor w polskiej antroponimii i toponimii, „Onomastica” LXI/2, s. 129–141.
Google Scholar

Górny H., 2017c, Imiona jako podstawy nazw geograficznych Polski – prolegomena badawcze, [w:] Przeszłość w języku zamknięta. In memoriam Andreae Bańkowski, red. V. Jaros, U. Wójcik, Częstochowa, s. 255–266.
Google Scholar

Grzenia J., 2002, Słownik imion, Warszawa.
Google Scholar

Karaś M., 1956, O staropolskich imionach dwuczłonowych zachowanych w nazwach miej scowych, „Onomastica” II, s. 260–281.
Google Scholar

Karpluk M., 1955, Polskie nazwy miejscowe od imion kobiecych, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” I, s. 111–160.
Google Scholar

Kopertowska D., 1993, Dwuczłonowe nazwy osobowe jako podstawy toponimów, „Namenkundliche Informationem” XVII, s. 44–48.
Google Scholar

Lech D., 2004, Nazwy osobowe dziewiętnastowiecznych mieszkańców Opola (ze słownikiem etymologicznym nazwisk), Opole.
Google Scholar

Łoś J., 1913, Józef – Józwa, „Język Polski” I, s. 26.
Google Scholar

Magda-Czekaj M., 2003, Historyczne nazwiska ludności Olesna na Śląsku Opolskim, Kraków.
Google Scholar

Magda-Czekaj M., Zofia w kontekście językowym, kulturowym i religijnym, w druku.
Google Scholar

Malec M., 1994, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków.
Google Scholar

Malec M. (red.), 1995, Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego. Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych 2, Kraków.
Google Scholar

Raszewska-Żurek B., 2006, Kształtowanie się nazwisk równych imionom w Polsce (wiek XIII–XVI), Warszawa.
Google Scholar

Rudnicki M., 1911, Józwa Beznogi a ostatnie odkrycia językoznawcze, „Poradnik Językowy” XI, s. 84–90.
Google Scholar

Rymut K., 1999, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. I, Kraków.
Google Scholar

Skowronek K., Antropologia feministyczna i historia kobiet a onomastyka – miejsca wspólne (na przykładzie chrześcijańskich imion żeńskich obecnych w nazwach miejscowych), „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” XIV, s. 218–234.
Google Scholar

Ułaszyn H., 1912, Miscellanea językowe [...] Pol. gwarowe Józwa, „Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie”, t. V, s. 306–310.
Google Scholar

Ułaszyn H., 1933, Św. Józefat, św. Józafat czy św. Jozafat?, „Poradnik Językowy”, z. 4, s. 65–69.
Google Scholar

Wójcik U., 2015, Społeczno-gospodarcze uwarunkowania dziewiętnastowiecznego nazewnictwa miejscowego w Polsce, „Onomastica” LIX, s. 197–207.
Google Scholar

Wójcik U., 2017, Mazowieckie toponimy motywowane słowiańskimi imionami złożonymi, „Onomastica” LXI/2, s. 303–322.
Google Scholar

Złotkowski P., 2017, Antroponimia historyczna mieszczan i chłopów Brańska i okolic w ujęciu statycznym i dynamicznym, Lublin.
Google Scholar