Czy Bamberka jest poznanianką? Poznańskość Bambrów w świetle ich antroponimii

Main Article Content

Irena Sarnowska-Giefing
https://orcid.org/0000-0001-5565-0818

Abstrakt

The subject of the article are the names of women - settlers from Bamberg who had lived in the urban villages of Poznań since 1719, and representatives of next generations of Bamberg families. The eponymous Bamberka is treated as an element of the cultural heritage of Poznanians (in both tangible and intangible aspect). The question about Bamberka’s Poznańness refers to the attribution of the same stereotypical traits and common values reproduced on an onymic plane to both Poznanians and Bambers. The model of a Catholic, founded on considering religion an authority in all social matters, determined choices of names made by Bambers and native inhabitants of villages in the suburbs of Poznań to the same degree. The author proves that common values, cultural connotations and onymic stereotypes favoured integration of both groups.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Sarnowska-Giefing, I. (2020) „Czy Bamberka jest poznanianką? Poznańskość Bambrów w świetle ich antroponimii”, ANNALES UNIVERSITATIS PAEDAGOGICAE CRACOVIENSIS. STUDIA LINGUISTICA, (15), s. 213–226. doi: 10.24917/20831765.15.18.
Dział
Artykuły naukowe

Bibliografia

Arneth K., 1956, Die Familiennamen des ehemaligen Hochstifts Bamberg, „Jahrbuch für fränkische Landesforschung“ 16, s. 143–154.
Google Scholar

Bach A., 1943, Die deutsche Personennamen, Heidelberg.
Google Scholar

Bartmiński J., 2019, Tradycja i pamięć językowa uśpiona, pielęgnowana i ożywiana. Pytania o źródła polskiej tożsamości kulturowej, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury”, t. 31, s. 7–13.
Google Scholar

Bär M., 1882, Die „Bamberger” bei Posen. Zugleich ein Beitrag zur Geschichte der Polonisierungsbestreubungen in der Provinz Posen, Posen.
Google Scholar

Brzezińska A.W., Szczepaniak-Kroll A., Szymoszyn A., red., 2019, 300 lat Bambrów w Poznaniu. Wkład małych wspólnot migracyjnych w dziedzictwo kulturowe Polski, Poznań.
Google Scholar

Chlebda W., 2019, Jak historia odkłada się w pamięci, jak pamięć odkłada się w języku, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury”, t. 31, s. 55–72.
Google Scholar

Debus F., 2012, Namenkunde und Namengeschichte. Eine Einführung, Berlin.
Google Scholar

Fros H., Sowa F., 2007, Księga imion i świętych, Kraków.
Google Scholar

Gałkowski A., 2012, Propozycje a rozstrzygnięcia terminologiczno-pojęciowe dotyczące chrematonimii, [w:] W komunikacyjnej przestrzeni nazw własnych i pospolitych. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Robertowi Mrózkowi, red. I. Łuc, M. Pogłódek, Katowice, s. 187–200.
Google Scholar

Gałkowski A., 2015, Funkcja marketingowa chrematonimów w przestrzeni gospodarczej, [w:] Funkcje nazw własnych w kulturze i komunikacji, red. I. Sarnowska-Giefing, M. Balowski, M. Graf, Poznań, s. 171–180.
Google Scholar

Gałkowski A., 2018, Definicja i zakres chrematonimii, „Folia Onomastica Croatia” XXVII, s. 1–14.
Google Scholar

Kohlheim F., 2000, Die Rufnamen der beiden ersten Bayreuther Stadtbücher (1430–1472), [w:] Stadtbücher als namenkundliche Quelle, red. F. Debus, Stuttgart, s. 325–339.
Google Scholar

Kresa M., 2013, Antroponimia historycznego pogranicza mazowiecko-podlaskiego w XVIII wieku na przykładzie parafii Stoczek w ówczesnym dekanacie kamieńczykowskim. Imiona, Warszawa.
Google Scholar

Kunze K., 2004, dtv-Atlas Namenkunde. Vor- und Familiennamen im Deutschen Sprachgebiet, München.
Google Scholar

Kutrzeba S., ks. Mańkowski A., 1938, Polskie Ustawy Wiejskie XV–XVIII w., Archiwum Komisji Prawniczej PAU, t. XI, Kraków.
Google Scholar

Lavabre M.C., 2014, Między historią a pamięcią: w poszukiwaniu metody, [w:] (Kon)teksty pamięci. Antologia, red. K. Kończal, Warszawa, s. 53–63.
Google Scholar

Czy Bamberka jest poznanianką? Poznańskość Bambrów w świetle ich antroponimii Malec M., 1994, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków.
Google Scholar

Menz M., 2014, Pamięć historyczna, [w:] Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, współpr. J. Kalicka, Warszawa, s. 328–330.
Google Scholar

Minksztym J., 2019, Czy Bamberka jest poznanianką? Ubiór ludowy jako wyraz tożsamości grupy, [w:] 300 lat Bambrów w Poznaniu. Wkład małych wspólnot migracyjnych w dziedzictwo kulturowe Polski, red. A.W. Brzezińska, A. Szczepaniak-Kroll, A. Szymoszyn, Poznań, s. 141–162.
Google Scholar

Minksztym J., red., 2015, Strój bamberski, Wrocław. [t. 47 serii Atlas Polskich Strojów Ludowych, red. A.W. Brzezińska, cz. 2, Wielkopolska, z. 6]
Google Scholar

Mrugalska-Banaszak M., 2019, 300 lat razem. Poznańscy Bambrzy, Poznań.
Google Scholar

Palinciuc-Dudek E., Dudek P., 2017, W stronę asymilacji, integracji czy separacji? O imionach w aspekcie dwukulturowości i emigracji, „Onomastica” LXI, z. 2, s. 253–263.
Google Scholar

Paleczny T., 2008, Socjologia tożsamości, Kraków.
Google Scholar

Paradowska M., 2013, Bambrzy mieszkańcy dawnych wsi miasta Poznania, Poznań.
Google Scholar

Posern-Zieliński A., 2019, Tożsamość zagrożona i odbudowana. Specyfika małych grup etnokulturowych, [w:] 300 lat Bambrów w Poznaniu. Wkład małych wspólnot migracyjnych w dziedzictwo kulturowe Polski, red. A.W. Brzezińska, A. Szczepaniak-Kroll, A. Szymoszyn, Poznań, s. 15–41.
Google Scholar

Rudnicka-Fira E., 2012, Żeńskie imiona chrzestne w szesnastowiecznym Krakowie – tendencje nazewnicze, [w:] W komunikacyjnej przestrzeni nazw własnych i pospolitych. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Robertowi Mrózkowi, red. I. Łuc, M.P. Pogłódek, Katowice, s. 289–299.
Google Scholar

Rudnicka-Fira E., 2013, Imiennictwo krakowian od XVI do XVIII wieku na tle historii i kultury, Kraków.
Google Scholar

Rudnicka-Fira E., 2007, Najpopularniejsze imiona żeńskie w średniopolskich dokumentach krakowskich przejawem trwałości i kultury, „Prace Filologiczne” LVIII, s. 479–486.
Google Scholar

Sarnowska-Giefing I., w druku, Z antroponomastykonu kultury. Imiona Bambrów poznańskich w XVIII wieku – rekonesans badawczy, „Prace Językoznawcze Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego”.
Google Scholar

Seibicke W., 1987, Was bedeutet – haus in Frauennamen, „Namenkundliche Informationen“ 52, s. 37–39.
Google Scholar

Skowronek K., 2001, Współczesne nazwisko polskie. Studium statystyczno-kognitywne, Kraków.
Google Scholar

Skulina T., 2008a, Najczęstsze chrzestne imiona kobiet w XIV i XV wieku, [w:] tegoż, Z przeszłości imion i nazwisk oraz dawnych form polskich, wstęp i dobór tekstów K. Zierhoffer, Poznań, s. 182–192. Pierwodruk: „Poznańskie Studia Polonistyczne” XIV/XV (1986/1987), s. 251–258.
Google Scholar

Skulina T., 2008b, Imiona kobiet w Wielkopolsce w XVI i XVII wieku, [w:] tegoż, Z przeszłości imion i nazwisk oraz dawnych form polskich, wstęp i dobór tekstów K. Zierhoffer, Poznań, s. 193–216. Pierwodruk: „Slavia Occidentalis” XLV (1988),
Google Scholar

s. 47–60.
Google Scholar

Szczepaniak-Kroll A., 2010, Tożsamość poznańskich rodzin pochodzenia niemieckiego. Losy Bajerleinów i Dittrichów (XVIII–XX w.), Poznań.
Google Scholar

Tomicki R., 1973, Tradycja i jej znaczenie w kulturze chłopskiej, „Etnografia Polska” XVII, z. 2, s. 41–58.
Google Scholar

Wawrzyniak J., 2014, Pamięć zbiorowa, [w:] Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, współpr. J. Kalicka, Warszawa, s. 314–351.
Google Scholar

Wiesiołowski J., 2001, Rataje i Żegrze w okresie średniowiecznym, „Kronika Miasta Poznania”, nr 3: Rataje i Żegrze.
Google Scholar

Wojciechowska Z., 2019, Materiały źródłowe do historii Bambrów w latach 1708–1783 w zasobach Archiwum Państwowego w Poznaniu, „Kronika Miasta Poznania”, nr 2: Bambrzy, s. 29–40.
Google Scholar

Wysocka B., 1981, Regionalizm wielkopolski w II Rzeczypospolitej 1919–1939, Poznań.
Google Scholar

Zaleski W. ks., 1995, Święci na każdy dzień, Warszawa.
Google Scholar

Żarczyńska J., 2019, O osadnikach bamberskich w prasie polskiej od przełomu XIX i XX wieku do roku 1939, „Kronika Miasta Poznania”, nr 2: Bambrzy, s. 142–155.
Google Scholar