Mitologizmy grecko-rzymskie w retrokryminałach Marka Krajewskiego – konwencja i inwencja w aspekcie funkcjonalnym

Main Article Content

Magdalena Puda-Blokesz
https://orcid.org/0000-0002-3449-506X

Abstrakt

The subject to be presented and described in the present paper are word combinations with mythological (Graeco-Roman) origins occurring in eight crime novels penned by Marek Krajewski, taking the shape of: (i) better or less known phrasemes, or conventional petrified multiword units reproduced in a communicative act to express particular intentions and intensions; (ii) phrasematic innovations, or phrasemes modified formally and/or semantically and used against the grain of the phraseological norm; or (iii) literary nonce phrasemes, that is multiword units created ad hoc for the purposes of style and world depiction, containing eponyms and eponymisms of mythological origin which exist in Polish. The proposed examination of conventional (the titular convention), innovative, and nonce (the titular invention) units used in the excerpted crime novels is of a qualitative and functional nature, since its focus is on an attempt to point out and discuss the functions which the selected examples serve in the literary messaging. Polyword mythology-based expressions fulfil numerous and various (often at the same time) functions in M. Krajewski’s crime novels, incl. cultural-identitarian, content-focused, expressive, evaluative, aesthetic and others.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Puda-Blokesz, M. (2022) „Mitologizmy grecko-rzymskie w retrokryminałach Marka Krajewskiego – konwencja i inwencja w aspekcie funkcjonalnym”, ANNALES UNIVERSITATIS PAEDAGOGICAE CRACOVIENSIS. STUDIA LINGUISTICA, (17), s. 186–199. doi: 10.24917/20831765.17.14.
Dział
Artykuły naukowe

Bibliografia

Bąba S., 2009, Frazeologia polska. Studia i szkice, red. P. Fliciński, K. Skibski, Poznań.
Google Scholar

Brylla W., 2016, Polski kryminał retro. Między innowacją, naśladownictwem a literackim kiczem, [w:] Kryminał. Między tradycją a nowatorstwem, seria „Scripta Humana”, t. 5, red. M. Ruszczyńska i in., Zielona Góra, s. 223–236.
Google Scholar

Chlebda W., 2001, Frazematyka, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 335–342.
Google Scholar

Dilna J., 2013, Inwencja a konwencja we frazeologii odmiany artystycznej współczesnej polszczyzny, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” LIX, s. 33–43.
Google Scholar

Gorzelana J., 2016, Biblizmy we współczesnej literaturze popularnej na przykładzie „Kolekcji Kryminałów” Joanny Chmielowskiej „Polskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 23(43), nr 1, s. 21–38, DOI: 10.14746/pspsj.2016.23.1.2
Google Scholar

Górny H., 2012, Mitologizmy w leksyce nowopolskiej – na podstawie wybranych tekstów pamiętnikarskich i słowników, [w:] Jednotlivé a všeobecné v onomastike. 18. slovenská onomastická konferencia, Prešov 12.–14. Septembra, red. M. Ološtiak, Prešov, s. 132–143.
Google Scholar

Ignatowicz-Skowrońska J., 2008, Frazeologizmy jako tworzywo stylu współczesnej powieści polskiej, Szczecin.
Google Scholar

Krawczyk A., Kowalczyk M.J. (red.), 1996, Wybrane zagadnienia z literatury. cz. 1, Antyk: inspiracje antyczne w literaturze, Kielce.
Google Scholar

Krupa B., 2008, Poetyka powieści Marka Krajewskiego, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, t. 14/15, s. 143–163.
Google Scholar

Lewicki A.M., Pajdzińska A., 2001, Frazeologia, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 315–333.
Google Scholar

Luboń A., 2019, Filologia klasyczna i retrokryminały. O pisarstwie Marka Krajewskiego, [w:] Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych. Część 3, red. A. Nęcka, D. Nowacki, J. Pasterska, Katowice, s. 129–168.
Google Scholar

Nowak M., 2019, Funkcja frazeologizmów w wybranych poznańskich powieściach kryminalnych, „Adeptus: pismo humanistów” 13, s. 1–10, DOI: 10.11649/a.1655
Google Scholar

Pajdzińska A., 2005, Frazeologizmy jako tworzywo współczesnej poezji, Łask.
Google Scholar

Puda-Blokesz M., 2022, Językowe ślady starożytnej kultury grecko-rzymskiej w powieściach kryminalnych Marka Krajewskiego, „Język Polski” C II, z. 3, s. 66–78.
Google Scholar

Rittel T., 2018, Elżbieta Drużbacka. Mitologiczny kod tematyczny. Mitologizmy, mitologemy, mitemy, Kraków.
Google Scholar

Rudnicka E., 2020, Z Parnasu na Helikon – mitologiczne i realistyczne interferencje konotacyjne na przykładzie procesów apelatywizacji wybranych nazw miejscowych, [w:] Dialog z Tradycją. Tom VIII. Dziedzictwo antyczne i biblijne dziś, red. M. Puda-Blokesz, M. Ryszka-Kurczab, Kraków, s. 49–68.
Google Scholar

Sinko T., 1988, Antyk w literaturze polskiej. Prace komparatystyczne, wybór i oprac. T. Bieńkowski, wstęp S. Stabryła, Warszawa.
Google Scholar

Skibski K., 2010, Problem semantycznych innowacji frazeologicznych w tekstach literackich, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 17(37), s. 139–150, DOI: 10.14746/pspsj.2010.17.10.
Google Scholar

Stabryła S., 1980, Antyk we współczesnej literaturze polskiej, Wrocław.
Google Scholar

Stańczak W., 1986, Antyk we współczesnej poezji polskiej (1956–1980), Wrocław.
Google Scholar

Zieliński K., 2016, The Ancient Quotations in Marek Krajewski’s Detective Novels, [w:] Antiquity in Popular Literature and Culture, red. K. Dominas, E. Wesołowska, B. Trocha, Newcastle, s. 51–64.
Google Scholar

MSMF – M. Puda-Blokesz, Po nitce do kłębka. Mały słownik mitologizmów frazeologicznych języka polskiego, Kraków 2015.
Google Scholar

SF PWN – Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami, oprac. A. Kłosińska, E. Sobol, A. Stankiewicz, Warszawa 2009.
Google Scholar

SFE – M. Czeszewski, K. Foremniak, Ludzie i miejsca w języku. Słownik frazeologizmów eponimicznych, red. M. Bańko, Warszawa 2011.
Google Scholar

SMiK – M. Rutkowski, Słownik metafor i konotacji nazw własnych, Olsztyn 2012.
Google Scholar

SMTK – W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 2006.
Google Scholar

USJP – Uniwersalny słownik języka polskiego, wersja 2.0, Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2006 (płyta CD).
Google Scholar